حال که حصر خانگی به حکم ویروسیم                                     سیزده به درک، چهارده هم محبوسیم

پاشو پیاله ها را پر کن قدحی می آور                                        تا از خود بدر شویم پیاله را می بوسیم

حسین مقدسی نیا

شرح غیر سودی!

مقصود از حصر خانگی، همان حبس خانگی است که به نوعی ممانعت از برون رفت خویش از منزل است که بیشتر با هشتک در خانه می مانیم و خشتک خود را بر زمین می­مالیم جهانی شده است!

ویروس: در اینجا مقصود از ویروس همان کووید19 معروف و مشهور به «کرونا ویروس» می باشد که تا زمان سرایش این شعر (شر و ور) هیچ واکسنی حریف وی نگشته و تنها آنتی ویروسی که برخی افراد روی خود نصب نموده اند یک آنتی ویروس ایرانی با نام تجاری «گل بنفشه» است که به دلیل نصب سخت آن و عدم خدمات پس از فروش زیاد مورد اقبال عموم واقع نگردید!  اکنون همه مردم جهان از ترس این ویروس منحوس همچون موش و در سال  نامیون موش در خانه نشسته اند و پنیر می خورند!

سیزده به درک: سیزده به در سابق که سالهای پیش از شیوع ویروس مردم به طبیعت حمله ور شده و محیط زیست را به گند می کشیدند و نحوست خویش را در طبیعت جا می گذاشتند. تهرانی ها معمولا سیزده به درکه می رفتند که آب و هوایی مطبوع داشت!

چهارده هم محبوسیم: اشاره است به چهل روز چله نشینی در خانه( چهار ده روز) از ترس ویروس و هم چنین تعطیلی چهاردهم فروردین که بین التعطیلات است.

پیاله ها: استکان های چای؛ مقصود از پر کردن پیاله ها گرداندن سینی چایی بین اعضا خانواده است چرا که نوشیدن مایعات گرم به خصوص چای به کرات از سوی پزشکان توصیه می گردد. شاعر می گوید حالا که در خانه مانده ای غصه نخور چایی ات را بنوش!

قدحی می آور: قدحی بیاور، که به اقتضای شعری می آور آمده است! مقصود از قدح هم همان پیاله است که برای فرار از افتادن در دام تکرار جایگزین پیاله گشته است و به نوعی نیز نشان دهنده وسیع بودن دایره لغات سراینده است. ذکر این نکته ضروری است که آمدن کلمات « پیاله» و« قدح» و « می» در یک مصراع ممکن است برخی کژ اندیشان منحرف این «مراعات نظیر» را که همگی از ادوات شرب آب شنگولی نزد مردمان بلاد کفر است؛ دچار سوء بداشت نموده و مراعات نظر سراینده را ننموده بخواهند شرح سودی از این مصراع بنمایند؛ در فرهنگ ایرانی و نزد شاعران پارسی گوی این کلمات نمادی عرفانی دارند که شرح آن در این  قیل و مقال نمی گنجد و فقط به این نکته بسنده می­کنیم که اگر مقصود از « می» نوشیدنی باشد منظور بی شک « می» صافی و ناب عرفانی است که صوفی سر می کشد و هرگز با صاف نمودن الکل صنعتی حاصل نمی شود! و طعم انگور و انار وسرکه نمی دهد!!

از خود بدر شدن: دور ریختن بد ها و خستگی ها از جان و تن با نوشیدن چای! در و اقع شاعر می گوید حالا که نمی شود از خانه بدر شد باید از خود بدر شد! و با نوشیدن یک پیاله چایی خستگی را از تن بدر کرد! این از خود بدر شدن گواهی صادق برای اشاره ساعر به نوشیدنی ای حلال است چرا که با نوشیدن زهر ماری(مسکرات سابق) آدمی از خود بی خود می شود نه اینکه از خود بدر شود!

بوسیدن لب پیاله: بوسیدن لب پیاله نیز کنایه از داغ بودن چای و در واقع همان کیفیت مطلوب چایی از نظر چای نوشان حرفه ای است که اعتقاد دارند چای باید لب سوز و لب دوز باشد!! هنگامی که آدمی پیاله چایی داغ را می نوشد لبانش به حالت بوسه غنچه شده و به هم دوخته می شود!

* دباعی: شعری که وزن رباعی اما مضمون دو بیتی دارد و یا برعکس!